شیر برقی چیست؟

شیر برقی (Electric Valve) یک دستگاه کنترلی است که برای کنترل جریان مبرد در سیستم‌های سرمایش و تهویه مطبوع استفاده می‌شود. این دستگاه با استفاده از پالس‌های الکتریکی قادر به باز و بسته کردن جریان مبرد در خطوط لوله‌کشی می‌باشد.. اکثر شیرها در خط مایع چرخه تبرید، با پالس های الکتریکی فعال می شوند. در نتیجه تحویل مبرد مایع به دستگاه انبساط را باز و بسته می سازند. (از طریق دستگاه، شیر انبساط ترموستاتیک و لوله های مویین)

مزایا و معایب شیر برقی

شیرهای برقی در سیستم‌های مختلفی استفاده می‌شوند و مزایا و معایب مختلفی دارند. در زیر به مزایا، معایب، و شیر برقی در سیکل تبرید پرداخته شده است:

مزایا

1. کنترل دقیق جریان: شیر برقی به عنوان یک وسیله کنترلی دقیق عمل می‌کند و امکان کنترل دقیق جریان مبرد را فراهم می‌کند. این امکان به بهینه‌سازی عملکرد سیستم کمک می‌کند.
2. واکنش سریع: شیرهای برقی به سرعت باز و بسته می‌شوند، بنابراین تغییرات جریان مبرد به سرعت اعمال می‌شوند که در تنظیم دماها و فشارها بسیار مهم است.
3. کمترین نیاز به نگهداری: این دستگاه‌ها نیاز به نگهداری کمتری نسبت به سایر وسایل کنترلی دارند، زیرا بدون قطع و وصل مکانیکی جریان مبرد را کنترل می‌کنند.
4. کارایی بالا: شیرهای برقی به طور معمول بسیار دقیق و کارآمد عمل می‌کنند و به بهینه‌سازی مصرف انرژی در سیستم‌های سرمایشی کمک می‌کنند.

معایب

1. قطع برقی: در صورت قطع برق یا خرابی در دستگاه شیر برقی، کنترل جریان ممکن است از دست رفته و به مشکلاتی در سیستم تبرید منجر شود.
2. هزینه بالا: شیرهای برقی معمولاً هزینه نصب و خرید بالایی دارند نسبت به شیرهای مکانیکی یا دستی.
3. نیاز به تامین برق پایدار: برای عملکرد صحیح شیرهای برقی نیاز به تامین برق پایدار دارند، بنابراین در صورت نقص در تامین برق، ممکن است مشکلات به وجود آید.

محل نصب شیر برقی در سیکل تبرید:

شیرهای برقی معمولاً در مکان‌هایی که نیاز به کنترل دقیق دما و فشار در سیستم تبرید وجود دارد، نصب می‌شوند. این شیرها می‌توانند در خطوط مایع چرخه تبرید، خطوط تخلیه، و یا در مسیرهای مختلف لوله‌کشی سیستم تبرید نصب شوند. انتخاب محل نصب باید با توجه به نیازهای خاص سیستم و هدف کنترل دما و فشار انجام شود.

نصب شیر برقی در مدار مبرد

نصب شیر برقی در مدار مبرد یک کار مهم در سیستم‌های سرمایش و تهویه مطبوع است. دقت و رعایت نکات ایمنی در این فرآیند بسیار حیاتی است. معمولا یک شیر برقی تنها زمانی کار می کند که در مسیر جریان نصب شود. مسیر نصب شیر برقی معمولا با پیکان موجود در بدنه شیر برقی نشان داده می شود. شیرهای برقی نصب شده در بالای شیر انبساط ترموستاتیک معمولا و باید نزدیک به آن باشند (تصویر زیر)

در این حالت نصب، باید از ضربه های مایع جلوگیری کرد (اگر اندازه شیر برقی به درستی انتخاب شده باشد). شتاب مبرد مایع باید در لوله کشی سیستم در نظر گرفته شود. زمانی که یک شیر بسته می باشد، قطع سریع جریان ممکن است پالس های فشار بالایی را ایجاد کند. این می تواند موجب آسیب به سیستم شود. این مهم به طور بالقوه باعث فعال شدن دستگاه کاهش فشار می شود. در نتیجه نشتی بالقوه مبرد تا مقدار شارژ کلی سیستم افزایش می یابد.

اگر ضربه مایع زمانی رخ دهد که شیر برقی بسته باشد، می تواند با نصب یک لوله عمودی آب بندی شده در قسمت بالای سه راهی شیر برقی آن را اصلاح کرد.

در زمان نصب شیر برقی، برای هر مورد و نمونه، باید اطمینان حاصل نمود که لوله های دور شیربرقی به درستی نصب و ثابت شده اند تا هیچ نوع شکستگی رخ نداده باشد.

نکات مهم در نصب شیربرقی

در زیر توضیحاتی در مورد نصب شیر برقی در مدار مبرد آمده است:

1. انتخاب مکان نصب

   برای نصب شیر برقی، مکان مناسبی را انتخاب کنید. این مکان باید در نزدیکی دستگاهی باشد که نیاز به کنترل جریان مبرد دارد و از لحاظ دسترسی به شیر برقی مناسب باشد. به مواردی مانند نصب شیر بالای شیر انبساط ترموستاتیک توجه داشته باشید.

2. مناسب‌سازی اندازه شیر
   

   اطمینان حاصل کنید که اندازه شیر برقی با مقدار جریان مبرد مطابقت دارد. استفاده از شیری با اندازه مناسب از آسیب به سیستم جلوگیری می‌کند.

3. اتصال به خطوط مایع چرخه تبرید
   

   شیر برقی باید به خطوط مایع چرخه تبرید وصل شود. از اتصالات مناسبی برای این اتصالات استفاده کنید و از وجود هر گونه نشتی در این اتصالات اطمینان حاصل کنید.

4. اصلاح ضربه مایع
   

   در صورتی که ضربه مایع در زمانی که شیر برقی بسته باشد رخ دهد، می‌توانید با نصب یک لوله عمودی آب‌بندی شده در قسمت بالای سه‌راهی شیر برقی این مشکل را اصلاح کنید.

5. تست و عیب‌یابی
   

   پس از نصب، شیر برقی باید تست شود تا اطمینان حاصل شود که به درستی کار می‌کند. همچنین در صورت وجود هر گونه مشکل یا نشتی، باید عیب‌یابی و تعمیر انجام شود.

6. مراقبت و نگهداری
   

   بعد از نصب، نگهداری منظم و بررسی‌های دوره‌ای برای شیر برقی انجام دهید تا عمر مفید آن افزایش یابد.

7. اطلاعات فنی و دستورالعمل
   

   در همه مراحل نصب و عیب‌یابی، به دقت دستورالعمل تولید کننده را رعایت کنید و از اطلاعات فنی مربوط به شیر برقی استفاده کنید.

در نهایت، نصب شیر برقی در مدار مبرد نیاز به دقت و توجه دارد. از تجهیزات و اتصالات مناسب استفاده کنید. دستورالعمل‌های تولید کننده را رعایت کنید تا عملکرد بهینه سیستم تبرید یا تهویه مطبوع را به دست آورید.

مراحل نصب شیر برقی

معمولا جوشکاری یک شیر برقی به لوله انتقال مبرد مستلزم دمونتاژ کردن بدنه شیرها (برای ابعاد کوچکتر) نمی باشد. برای پیشگیری از گرم شدن شیر باید اقدامات ذیل انجام شود:

• یک پارچه نمدار یا یک خمیر عایق گرمایی را بین محل اتصال مسی و لوله انتقال مبرد قرار دهید.
• ابتدا لوله مسی و سپس رابط را گرم کرده و جوشکاری را انجام دهید تا اتصال کامل شود.
• هرگز شعله مستقیم را به سمت بدنه شیر نگیرید.
• از آنجایی که گرمای زیاد می تواند به شیر برقی آسیب برساند، توصیه میشود که از سیم جوش نقره استفاده شود.

برای شیرهای بزرگ، بعد از وصل شیر به لوله، بدنه شیر باید به منظور جلوگیری از گرم شدن اورینگ و واشرها جدا شود. عموما توصیه می شود برای نصب شیر برقی در سیستم های جدید یا به منظور انجام تعمیرات، در صورت امکان، سیستم تخلیه و شست و شوی لوله ها و شیر با OFDN انجام شود.

همان طور که در تصویر زیر نشان داده شده است، در زمان شست وشو با OFDN و یا آزمایش فشار، کلیه شیرهای برقی باید به وسیله آهنربای دائمی بازکننده شیر یا به صورت دستی باز شوند.